- bouwjaar
- verdwenen
-
door oorlogsgeweld
- voorganger
- geschiedenis
-
Merum was een buurtschap behoorde bij de gemeente Herten, nu is dat Roermond.
Merum was reeds vroeg in het bezit van een windmolen. In een akte betreffende de grensomschrijving van het rechtsgebied (jurisdictie) van de hof van Herten in 1222 wordt een windmolen bij de Brumberg genoemd. Die molen zou gestaan hebben nabij de gemeentegrens van Herten en Roermond ter hoogte van de rijksweg Roermond-Maastricht. De molen was van de heerlijkheid Daelenbroeck, waartoe ook Herten, Merum, Ool, Maasniel en Asenray behoorden. Hij was ook de banmolen voor de inwoners van Herten. De Heren van Daelenbroeck hadden hun zetel op het gelijknamige kasteel, dat bij Herkenbosch stond.
De later bekende gesloten standerdmolen van Merum zou kort voor of in de Franse Tijd zijn gebouwd. Ook deze molen was eigendom van de Heren van Daelenbroeck.
1821: In 1821 verkocht F.J. baron de Meer d'Oosen de windmolen aan mr. Van der Renne.
1857: In 1857 verkocht Prospere Marie Francois van der Renne de Daelenbroeck, ridder, rentenier in Brussel en later in Roermond woonachtig, de windmolen aan Jan Mathis Heekers. landbouwer en molenaar in Herten.
Enige jaren daarvoor, namelijk op 22 januari 1850, vroeg H. Bongaerts, zaakwaarnemer en gemachtigde van de douarière Van der Renne van Daelenbroeck, geboren jonkvrouwe Michiels van Verduynen, toestemming aan het provinciaal bestuur de molen ongeveer 1000 ellen (lees: meters) oostwaarts te verplaatsen. De molen stond langs de voormalige landweg Roermond-Maastricht. Het nieuwe perceel lag langs de grote weg der le klasse van Maastricht naar Nijmegen. De toestemming werd gegeven. maar de verplaatsing is om onbekende redenen niet doorgegaan.
Heekers was slechts twee jaar in bezit van de fraaie standerdmolen.1859: In 1859 werd hij gekocht door Antoon Alphons Lambert Haffmans, notaris in Helden. Het notarisgeslacht Haffmans te Helden was in molenaarskringen in Midden- en Noord-Limburg vooral bekend door het groot aantal akten, dat deze notarissen passeerde. die op molentransacties betrekking hadden.
1877: Genoemde notaris Haffmans verkocht de molen in 1877 aan de pachter Pierre of Petrus Mathijs Adams, getrouwd met Johanna Christina Lenssen. Twintig jaar later kocht Adams ook de windmolen van Swalmen.
1913: Pierre Adams overleed 10 juni 1912, zijn vrouw was al op 3 november 1904 overleden. Het echtpaar had elf kinderen. In 1913 vond een boedelscheiding plaats. De standerdmolen in Merum met aanhorigheden werd geschat op 4000 gulden en toegewezen aan de zoon Willem. De stenen bergmolen in Swalmen werd geschat op 4200 gulden en toegewezen aan de zoon Renier. De kast was grijs geschilderd met witte randen.
Op de molen lag in zijn tijd een koppel 17-er blauwe Duitse stenen tegen de borst op de maalzolder (de achtermolen) en een koppel 17-er Jaspers kunststenen op de steenbalk van de tweede zolder (de voormolen). De gemetselde voet was rond en de paraplu kegelvormig. De borst of het stormeind was uitgevoerd in horizontaal gepotdekselde planken. Een sierlijke vorm had de kap, die boven het luiwerk doorliep. De molen had ook een lange spruitbalk met schoren, een houten as met een ijzeren kop van Belgisch fabrikaat. In de nabijheid van de molen stond een kleine maalderij met een maalstoel en een benzinemotor.
1935: Willem of Willem Hubert Adams (15 jan. 1876 - 27 juni 1947), die naast het molenaarsbedrijf ook een boerenbedrijf had, verkocht de windmolen in 1935 aan Jozef of Joseph Henri Hubert van Crugten, rentmeester en grondeigenaar in Roermond. Daarna werd de kast zandlopervormig rood en groen geschilderd en voorzien van staartschoren. Van Cruchtens dochter Ivonne huwde L. Hustinx uit Roermond.
De laatste molenaar en pachter was A.H. Timmermans (5 juni 1904 - 20 maart 1983).
30-11-1944: Op 30 november 1944 werd de molen door een Duits Sprengkommando opgeblazen. Op 1 maart 1945 werd het ontvolkte Herten door troepen van het 9e Amerikaanse leger, dat naar Roermond oprukte, bevrijd. Er was echter niemand om de soldaten te verwelkomen. Alle inwoners waren op 24 januari op Duits bevel geëvacueerd en per spoor via Duitsland naar Groningen, Friesland en Drenthe getransporteerd. Op 6 mei 1945 keerden de eerste bewoners weer terug.
Bronnen o.a.:
- De Molens van Limburg, Chr. van Bussel.
- BeeldbankWOII.nl. -
Molen 00202 Molen van Merum (2e) (Merum)3. Foto voor 1935: Molenaar Willem Adams, vrouw Barbara Reynders, dochter Treesje AdamsMolen 00202 Molen van Merum (2e) (Merum)4. Foto: mei 1944 foto uit het dia archief van Mr. A. Hustinx, met molenaar A.H.TimmermansMolen 00202 Molen van Merum (2e) (Merum)5. Foto (reproductie ca. 1951): J.G. van Agtmaal (coll. Frans Weemaes)