Poldermolen van de Noordergang/ Noorder bovenmolen, te Wijde Wormer aan de noordkant van de polder aan de ringvaart, ten oosten van de Tochtsloot.
-----

In 1864 hadden van de 12 molens er 9 een vlucht van 25 m, de andere 3 van 26,50 m.
Bron: "De zeeweringen en waterschappen van Noordholland", Mr. G. de Vries Azn., 1864.
-----

De schepraderen werden vervangen door liggende vijzels, hetgeen vlugger uitmalen van het water tot gevolg had. Weer later werden de liggende vijzels vervangen door staande. Een belangrijk man bij deze veranderingen was molenbaas Prijs, die meer dan 50 jaar opzichter was.
Bron: "350 jaar de Wijde Wormer", J. Haller 1976.

Cornelis Prijs, timmerbaas van de polder De Wormer, liet tussen 1810 en 1837 alle twaalf
schepradmolens van deze droogmakerij verbouwen en voorzien van staande vijzels. Blijkbaar werd dit in de naburige polder Wormer, Jisp en Nek (molen 01092) nagevolgd, daar kregen de molens staande vijzels, die bovendien boven wijder waren dan onder.

Als een van de nadelen van deze werktuigen werd opgegeven dat, wanneer er te weinig wind was om echt op gang te komen, de gevulde vijzel door de waterdruk als aandrijfkracht op de molen ging werken. De leeglopende vijzel liet dan via het gaande werk, dat hierop niet berekend was, het wiekenkruis net andersom rondgaan als normaal.
Bron: Molens in Noord-Holland, 1981.
-----

Op een kaart uit 1625 in het Waterlands Archief (volgnr. KA00799) is de plaats van negen molens aangegeven. Mogelijk dienden ze toen alle als bovenmolen, met de bedoeling de middel- en ondermolens later te laten zakken, maar werd dat verijdeld door de dijkdoorbraken van dec. 1624 en jan. 1625. Op een kaart uit 1668 van de landmeters van de Wijdewormer, eveneens in het Waterlands Archief (volgnr. KA00780) is de definitieve plaats van de drie viergangen aangegeven. De dertiende molen staat op geen enkele kaart apart, dit zal een van de negen op de oude kaart zijn geweest.
-----

Foto van de molenstomp in het Waterlands Archief, volgnr. WAT001007568.
-----

Advertentie in de Purmerender Courant van 12 jan. 1881:
"Men zal op Woensdag, den 19 Januarij 1881, des morgens ten 10 uur, verkooping houden van een partij brand- en werkhout, alsmede best dekriet, liggende alles genummerd bij den Molen No. 12, van den Noorderdijk in de Wijde Wormer."

Advertentie in de Purmerender Courant van 11 dec. 1881:
"OPENBARE VERKOOPING VAN werk- en brandhout, op woensdag, den 14en December 1881, op den MOLENWERF NO. 11 Noordergang van de Ringdijk der Wijde Wormer nabij Neck, ... ".

Volgens een advertentie in de Purmerender Courant van 15 aug. 1883 werden op 23 augustus 1883 publiek verkocht: "4 VIJZELWATERMOLENS TOT AMOTIE staande aan den Zuiderringdijk in de Wijdewormer ...".
Op 15 nov. 1883 werd aan de zuidelijke ringdijk verkocht: "eene aanzienlijke partij MOLEN-AFBRAAK, bestaande in zware eiken bindten, zolder- en vloerbalken, ribben, zolder-, vloer-, weeg- en schotdeelen, eiken palen, brandhout, enz., enz.."
Advertentie Purmerender Courant 24 feb. 1884:
" 28 Februari 1884 ... publiek verkoopen TOT AMOTIE den aan genoemd Waterschap toebehoorenden WATERMOLEN No. 6, staande aan het Vierdijkergang van den Noorderdijk ... ".

Advertentie in de Purmerender Courant van 20 juli 1884:
"PUBLIEKE VERKOOPING, op Donderdag, den 24 Juli 1884, des morgens om 10 uur, aan het Westgang in de Wijde-Wormer, van een aanzienlijke partij eiken brandhout en werkhout, als: Molenrollen, vangstukken, overring, enz. Het hout wordt van daar franco op Nek bezorgd."

Volgens een advertentie in de Purmerender Courant van 7 aug. 1884 werd op 21 augustus 1884 "de watermolen no. 8, staande aan den Noorderdijk", tot amotie verkocht.

Advertentie in de Purmerender Courant 9 nov. 1884:
"TE KOOP door amovering van de WATERMOLENS in het Waterschap "de Wijde Wormer" een partij MOLENZEILEN. Te bevragen bij den Heer K. Couwenhoven te Wijde Wormer."
-----

Volgens mondelinge overlevering door Dirk Evers, vroeger molenaar op de Nekkermolen, zou de stad Purmerend in 1553/1554 aan haar kant van de Wormer een veenderij hebben ingericht. Daartoe werd een deel van het regelmatig overstroomde moerasgebied bedijkt en een gang van twee schepradmolens geplaatst. Na de droogmaking van de Wijde Wormer in 1626 waren deze molens overbodig en werden in 1630 aan de Polder Wormer, Jisp en Nek verkocht. De ene werd 1630/1631 verplaatst naar de Beemsterringvaart en werd de Nekkermolen (molen 00242), de andere naar de Wormerringvaart en werd de Jispermolen (molen 12502). Beide molens hadden een vlucht van ca. 24 m en werden voor de nieuwe functie verhoogd. Ter plaatse van de oude veenderij was het land tot de egalisatie begin 21e eeuw nog steeds zeer ongelijk, in tegenstelling tot de rest van de Wijde Wormer.

Het is nog steeds goed zichtbaar dat de Nekkermolen uit elkaar is geweest. Hij heeft bij de nieuwbouw ca. 1553 heel lange veldkruisen gehad en bij de overplaatsing zijn deze weggelaten, dit is nog goed te zien. Ook is de molen verhoogd, waardoor hij een grotere vlucht kreeg, waarschijnlijk van 24 m naar 26,60 m. Veldmuren, tafelementen: tussen tafelementen en achtkantstijlen zijn blokkelen aangebracht. Dus tussen het ondertafelement en de achtkantstijlen.
Leo Witteman, 2007-2008.

NB Wij hebben geen enkele aanwijzing kunnen vinden voor het bestaan van een veenderij in dit gebied voor de droogmaking. Gezien de jaartallen komen de drie verkochte molens van de zuidelijke Neckergang ook niet in aanmerking.

Volgens "De zeeweringen en waterschappen van Noordholland", Mr. G. de Vries Azn., 1864, had de banne Nek "een park van den dijk des Overweerschen polders ten haren laste, dat voor hare rekening door het bestuur diens polders wordt onderhouden. De titel, waarop dit steunt, is onbekend."
Wellicht had dit iets te maken met de beide poldermolens (dbnrs. 8263 en 8264) die wel op de kaart van Beeldsnijder uit 1575, zie Waterlands Archief (volgnr. KA00170), staan getekend in de latere Overweerse Polder, maar op geen enkele andere kaart meer?
Red./MHO

Op 12 november 1877 vierde H. van den Broek dat hij 50 jaar molenaar in de Wijdewormer was.
Bron: Purmerender Courant 11 nov. 1877.
-----

Achterop foto 4 staat geschreven "fam. Bann", het is onzeker of dat klopt.