bouwjaar
blijkens baard
bestemming

Vh. Bemalen van de polder Streefkerk en Kortenbroek (1e trap), thans buiten bedrijf. Bezoekersmolen.

molenmaker
Fa. van Beek, Rijnsaterwoude (1970/71)
omwentelingen
eigendomshistorie

De SIMAV is eigenaar sinds 1957, daarvoor was dat de polder Streefkerk & Kortenbroek.

geschiedenis

Deze molen moet hier al sinds 1761 staan: dat jaar staat vanouds op de baard én op de sluitsteen van de toog boven de achtergoot. Maar 10 jaar eerder, 1751, had deze polder al een achtkante molen! Mogelijk is die molen in 1760 of '61 afgebrand, waarna een nieuwe molen moest worden gebouwd. Óf deze molen is in 1761 naar de huidige locatie verplaatst waarvoor toen een nieuwe fundering met waterlopen moest worden gemetseld. Ongetwijfeld heeft deze achtkante molen (of molens) een wipmolen als voorganger gehad. 

In 1872 werd een oude houten wateras van de molen vermaakt tot een mantelstijl en scherf voor een ondertafelement voor de Oude Weteringmolen. In 1873 werd de kap van de molen ingekort, waarschijnlijk zowel aan de voor- als aan de achterzijde. Wat de aanleiding hiertoe was, is niet duidelijk. Misschien maakten ingerotte koppen van de voeghouten een en ander noodzakelijk. Door het inkorten kregen het voor- en achterkeuvelens een plaats dichter bij het middelpunt van de molen. Gelijktijdig werden slagstukken aangebracht tussen overring en voeghouten.

In 1951 werd deze molen, tezamen met de vier wipmolens uit de getrapte bemaling, buiten bedrijf gesteld. Daarna volgde een periode van stilstand en (tenslotte intens) verval. 
Zo'n 20 jaar later was de Achtkante Molen van deze inmiddels danig verminkte molengroep er het minst slecht aan toe en werd toen als eerste gerestaureerd. Molenmakerij Van Beek uit Rijnsaterwoude voerde dit werk in 1970/71 uit: een groot deel van de kap werd vernieuwd, alsmede het riet op kap en romp. Ook het wiekenkruis werd nieuw en de staart onderging ingrijpend herstel. Op 18 mei 1972 verrichte burgemeester A.D. Viezee van Streefkerk de officiële ingebruikname. De totale kosten hadden ƒ 93.342,-- bedragen. 
Hierna stelde men deze molen weer geregeld in bedrijf, daarnaast werd de molen verhuurd als weekendverblijf. 

In 2022 nam men deze molen grondig onderhanden met een speciaal doel: de molen ging voortaan dienen als bezoekersmolen en daartoe wilde men het interieur zoveel mogelijk terugrestaureren naar vroeger tijden. Daartoe moest veel timmer- en schilderwerk worden verzet. Op 20 mei 2023 nam men de Achtkante Molen in zijn nieuwe functie officieel in gebruik. 
Niet veel later werd besloten, beide inmiddels ruim 50 jaar oude gelaste roeden te vervangen. Op 16 februari 2024 gingen de oude eruit en werden de nieuwe gestoken. In de loop van maart leverde Arie Willem van der Wal het werk op. 
Hiermee was het nog niet gedaan: in februari 2025 werd begonnen met het rietdek van het achtkant: alle velden zullen worden vernieuwd. 

Molenaars op deze molen:
Dirk Hoogendoorn (1808 - 1809)
.....
Jan van Dulst (1819 - 1853/54)
Arie van Dulst (1853/54 - ?)
Mijndert van Dulst (? - 1932)
Cornelis Noorlander (1932 - 1952)
Noorlander werd daarna machinist van de polder.

Een technisch detail:
De bovenas, waarop geen fabricagegegevens vermeld staan, is inmiddels min of meer thuisgebracht als een zeer vroege Fyenoord-as. Deze moet tussen 1837 en 1840 gegoten zijn. 
Evenwel is deze as waarschijnlijk niet origineel voor deze molen geleverd, maar een sloop-as. Uit de polderrekeningen rond 1840 blijkt namelijk geen aanschaf van een bovenas. 

Een uitvoeriger toelichting over opkomst, bloei, (bijna) ondergang en gedeeltelijke rehabilitatie van de molengroep van Streefkerk is te vinden in het record van de Kleine Molen. 

 

bronnen

- Onderzoek polderarchief door Jan de Witte (2024).
- Erfgoedhuis Zuid-Holland, "Onderzoek naar de erven van molen van SIMAV; Kleine Molen, Achtkante molen, Oude Weteringmolen, Hoge Tiendwegse molen en Sluismolen te Streefkerk", Delft 2020