De ijzeren bovenas van molen De Batavier te Schiedam werd door de sloper A. van der Weg uit Dordrecht voor ƒ 230,00 à contant verkocht aan houthandel D.D. Noordman te Leiden. De as werd in Schiedam afgehaald bij de molen op 12 oktober 1900. Op 24 oktober 1900 werd de as in houtzaagmolen de Eendracht te Leiden gestoken.
"Heden den ijzeren as in de molen E gestoken, zwaar ca. 5000 kilo. Om 10 uur met het inscheren van de reep begonnen, om half twaalf den as opgeloopen. Om kwart voor twee was hij boven. Met 8 man aan het kaapstand opgeloopen. Mooi weer gehad, stil" (citaat uit timmerboekje houthandel Noordman te Leiden).
De as had de volgende afmetingen:
"Lang 4 meter van de waterhol tot de pen, in 't geheel lang 5.10 m. 1 m. is de kop lang, zwaar ieder gat 84/56, ijzer dik 5, rand 4. Roegaten 40,5 bij 44,5.
Met stroppen, 2 stel 3/3c. moerstroppen.
Steenen, halssteen 63 lang, 25 dik, 46 hoog, loop hoog 36c.
Eiken penbalk, 30x36 met stoel.
4 eiken vullingstukken, 35/35, lang 1.33".
Helaas werd niet vermeld uit welke gieterij deze as afkomstig was.
Arthur de Groodt, 22 sept. 2011.
Toch heeft de stadsregering van Leiden als belanghebbende bij de droogmaking bij Hazerswoude in een zeer uitvoerige deductie geadviseerd Opdam-molens ook verder bij te bouwen. Door tegenstand van andere zijde bleef het aantal van dat type echter tot 4 beperkt.
Bronnen:
- "Octrooien voor uitvindingen in de Nederlanden uit de 16e - 18e eeuw", G. Doorman pag. 262, 311.
- "OLIE. Nederlands maandblad voor het personeel van de Koninklijke/Shell groep", nr. 9, sept. 1952, pag. 249. Beide met dank aan Theo Kleinegris, 23 juli 2011.
- Foto's en informatie van Arthur de Groodt, 27 dec. 2008.