- bouwjaar
- herbouwd
- 2009
- bestemming
Het malen van graan op vrijwillige basis
- molenmaker
- ? (1830) J. de Jongh, Veldhoven (2009)
- afkomstig van
- omwentelingen
- geschiedenis
-
In bronnen uit 1541 wordt al geschreven over een korenmolen 'tussen Leersum en het gat van de Amerongse Berg '. In 1623 was Jacob Willem Prattenbergh molenaar op de molen, gebouwd door en eigendom van de kasteelheer van Amerongen, Godard Heer van Reede, aan de Achterweg (nu Burg. v.d. Boschstraat) te Amerongen.
In 1830 werd ter vervanging van de oude molen de huidige ronde stenen beltmolen gebouwd. Tot 1853 maakte deze deel uit van de bezittingen van kasteel Amerongen.
In 1890 werd Hendrik Capel eigenaar. In een pakhuis naast de molen dreef hij een stoommeelfabriek en had een handel in granen en veevoer. Na hem wisselde de molen nog diverse keren van eigenaar.
Blijkens een veilingaffiche uit 1925 had de Maallust toen al elektromotoren. Vanaf dat jaar is het met de molen bergafwaarts gegaan, in 1938 zijn roeden en kap verwijderd en heeft men de belt afgegraven. De overgebleven molenromp stond vanaf ongeveer 1950 ingeklemd door twee grote silo's en maakte onderdeel uit van een maalbedrijf.
De in 1980 opgerichte Stichting "De Amerongse Molen" had uitgewerkte plannen voor algehele rehabilitatie. Dit hield in: herstel van de enig overgebleven beltmolen van de provincie Utrecht én van de dorpskern van Amerongen.
In oktober 2005 besloot men de molen over een kleine afstand te verplaatsen en daarna weer maalvaardig te maken. In 2006 ging het eigendom over aan de Stichting De Utrechtse Molens.
In 2007 werd de complete molenromp inderdaad over een afstand van 40 meter verplaatst; de vrijkomende grond werd bestemd voor woningbouw, die laatste in stijl met dorp én molen!
Op 16 oktober 2009, in slechts één dag tijd, werden het nieuwe binnenwerk, kap, staart en wiekenkruis aangebracht.
Het molenmakerswerk werd uitgevoerd door Molenbouw De Jongh, Veldhoven; diverse grote onderdelen, zoals boven- en spoorwiel, werden vervaardigd door de fa. Straver te Almkerk, het metselwerk werd gerestaureerd door De Witte B.V. uit Staphorst.
In mei 2010 werd de molen draaivaardig opgeleverd, zodat er in het weekend van Nationale Molendag (8 en 9 mei) kon worden gedraaid. Later dat jaar werd de molen maalvaardig gemaakt.
In 2012 brak tot twee keer toe de halssteen. Uiteindelijk is deze steen vervangen door een bronzen lager. Eind 2019 moest de staartbalk worden vernieuwd. Kennelijk was het hout van de eerdere balk van onvoldoende kwaliteit.
In de nazomer van 2020 moest de molen helaas weer worden stilgezet vanwege (opnieuw) problemen met het halslager. In augustus 2021 is dit opgelost: met een mobiele draaibank heeft men de as enkele milimeters afgedraaid tot alle krassen weg waren, ook is een nieuwe bronzen schaal gefreesd.
Eind 2021 dreigde voor deze molen ook stilstand vanwege de grote twijfel die op vele plaatsen was ontstaan over de kwaliteit van de roeden. BIj deze molen bleek evenwel, na nieuw onderzoek, niets aan de hand en dus draait en maalt deze molen geregeld.
Molenaars/eigenaren waren:
Theunis van Ree (1830 - 1853)
Wouter van Altena (1853 - 1869)
Rijk van Korlaar (1869 -1890)
Hendrik Capel (1890 - 1906)
Jan Willem van Rooyen (1906 - 1925)
Jan van Ree (1925 - 1933)
Fa. van Ree, met Adriaan van Ree als molenaar/graanhandelaar en Jan van Ree als administrateur (1933 - ?)
B. van de Brink (1984 - 2005)
Woningbouwvereniging Amerongen (2005 - 2006)
Stichting De Utrechtse Molens (2006 - )